Dział spadku – jak to zrobić najlepiej ? Poniżej doświadczony prawnik z Krakowa opisuje całą procedurę. Zapraszamy do lektury.
Zdarzają się sytuacje, w których cały majątek osoby zmarłej przechodzi na własność jednego spadkodawcy. Wówczas nie ma potrzeby jego dzielenia. W sytuacji natomiast gdy spadek po osobie zmarłej jest dziedziczony przez kilka osób, stają się one współwłaścicielami w częściach ułamkowych. Co w sytuacji, kiedy stan taki nie jest satysfakcjonujący i któryś ze współwłaścicieli chciały podzielić spadek ?
Sposoby działu spadku
Dział spadku może zostać przeprowadzony na drodze zgodnego porozumienia współwłaścicieli, jak również na drodze postępowania sądowego.
W pierwszym przypadku spadkobiercy mogą podzielić spadek w drodze umowy. W przypadku działu dokonywanego przez sąd, podział majątku następuje na drodze postanowienia sądowego.
Co podlega podziałowi?
Podziałowi podlegają wszystkie składniki majątkowe wchodzące w skład spadku. Oznacza to, że należy podzielić między spadkobierców takie składniki majątku jak m.in. środki finansowe, wszelkie przedmioty ruchome, nieruchomości, a także udziały w spółkach i prawa majątkowe.
Podziałowi nie podlegają przede wszystkim długi spadkowe. Mimo wszystko na skutek działu spadku następuje pewna zmiana w odniesieniu do długów spadkowych. Zgodnie, bowiem z przepisami kodeksu cywilnego, do chwili dokonania działu spadku, spadkobiercy odpowiadają za długi solidarnie.
Umowny dział spadku
Umowny dział spadku można przeprowadzić jedynie w sytuacji, gdy wśród spadkobierców panuje zgoda, co do potrzeby dokonania podziału, a także, co do jego szczegółów. Polega on na zawarciu pomiędzy spadkobiercami umowy, w której rozdysponują pomiędzy siebie poszczególne składniki majątku po zmarłym, postanowią o sprzedaży części lub całości tych składników i podziale uzyskanych środków, a także o wewnętrznych spłatach pomiędzy sobą.
Umowę spadkobiercy mogą zawrzeć w zwykłej formie pisemnej. Wyjątkiem jest dział spadku, w którego skład wchodzi nieruchomość lub udziały w przedsiębiorstwach. Wówczas konieczna jest forma aktu notarialnego.
Notarialny dział spadku wymaga przedłożenia dokumentu stanowiącego tytuł dziedziczenia, a więc postanowienie Sądu stwierdzające nabycie spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia.
Sądowy dział spadku
Sądowy dział spadku jest możliwy zawsze, gdy tylko jeden ze spadkobierców domagać się będzie dokonania podziału spadku. Oznacza to, że Sąd może dokonać działu spadku wbrew woli niektórych spadkobierców lub w sytuacji, gdy pomiędzy spadkobiercami nie ma zgody, co do szczegółów podziału. Możliwy jest również sądowy dział spadku w sytuacji istnienia zgody pomiędzy spadkobiercami.
Postępowanie w przedmiocie działu spadku prowadzone w trybie nieprocesowym. Oznacza to, że co do zasady nie przewiduje się występowania sporu pomiędzy jego uczestnikami, a Sąd również z własnej inicjatywy podejmuje się zbadania stanu faktycznego, mogąc na przykład w przypadku wystąpienia takiej konieczności, wezwać wnioskodawcę postępowania do przedstawienia dodatkowych dokumentów.
Aby wszcząć sądowe postępowanie w przedmiocie działu spadku, należy obligatoryjnie dołączyć do wniosku dokument stanowiący tytuł dziedziczenia, a więc postanowienie Sądu stwierdzające nabycie spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia.
Sądem właściwym do przeprowadzenia postępowania jest co do zasady, podobnie jak w przypadku innych sądowych postępowań związanych z dziedziczeniem, sąd rejonowy ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy.
Ile kosztuje dział spadku?
W zdecydowanej większości przypadków, dział spadku wiąże się z poniesieniem pewnych kosztów. Ich wysokość zależy od kilku czynników, m.in. od formy, w jakiej dochodzi do podziału majątku spadkowego, a także jego wysokości i stopnia zgodności spadkobierców.
W przypadku działu spadku dokonywanego przed notariuszem, wysokość taksy pobieranej przez notariusza jest zależna od wartości majątku, wobec którego dokonywany jest podział. Kwota ta wynosi od 100 zł w przypadku spadków o wartości do 3000 zł do nawet 10 000 zł, gdy podziałowi ulegają spadki o wartości kilku milionów złotych według stanu z 2023 roku.
W odniesieniu do sądowego działu spadku, opłata wynosi 300 zł. Jeżeli natomiast dokonanie podziału składników majątkowych wiąże się z dokonaniem przez Sąd zniesienia współwłasności jakieś rzeczy, np. nieruchomości, opłata Sądowa wynosi wówczas 1000 zł. Gdy wniosek o dział spadku i zniesienie współwłasności zawiera zgodny projekt podziału to opłata sądowa w takiej sytuacji wynosi 600 zł.
Podsumowanie
Dział spadku to procedura prawna, w wyniku której spadkobiercy dokonują podziału majątku otrzymanego po zmarłym. Mogą oni podzielić spadek w formie umowy zwykłej lub formie aktu notarialnego, a także w ramach postępowania sądowego.
W związku z kompleksowością dziedziczenia i potencjalnymi sporami między spadkobiercami, warto skorzystać z pomocy profesjonalnego prawnika – adwokata lub radcy prawnego. Taka fachowa asystencja może zapewnić rzetelną i precyzyjną interpretację zapisów testamentowych, pomóc w rozwiązaniu ewentualnych konfliktów oraz zminimalizować koszty i czasochłonność procesu dziedziczenia. Wybór odpowiedniego prawnika może zapewnić spadkobiercom spokój i pewność, że ich interesy zostaną należycie reprezentowane w trakcie dziedziczenia.
Jeśli jesteś zainteresowany bezpłatną wyceną lub umówieniem spotkania wypełnij formularz. Prawnik dział spadku.
